Translate

Friday, September 18, 2020

स्वयं अध्ययन (Self Learning): वर्गमूळ ( Square Roots )

 

 प्रत्येक   दिवस  नवा  विचार व  नवी ऊर्जा घेऊन  येत  असतो. 




              स्वयं  अध्ययन                   (Self Learnning)

 

  मित्रहो शिक्षण प्रक्रियेत स्वयं  अध्ययन या संकल्पनेला अतिशय महत्त्व आहे. स्व -अध्ययन हे बालकाच्या सुप्त क्षमतांचा विकास करण्याचा एक प्रभावी मार्ग आहे.म्हणून विद्यार्थ्यांनी स्व प्रयत्नांनी शिकावे.

 

           स्वयं अध्ययन भाग  : (6)

                                                 

अध्ययन घटक : वर्गमूळ ( Square Roots)  


 वर्गमूळ :                                                                 दिलेली संख्या (बैजिक राशी) ज्यासंख्येचा (बैजिक राशीचा) वर्ग असतो त्या संख्येला (बैजिक राशीला) दिलेल्या संख्येचे (बैजिक राशीचे )वर्गमूळ म्हणतात.

a चा वर्ग  a² म्हणून  a² चे वर्गमूळ a         

3 चा वर्ग 9 म्हणून  9 चे  वर्गमूळ 3


महत्त्वाचे मुद्दे :


1) वर्गमूळ  दर्शविण्यासाठी   √  हे चिन्ह  वापरतात.                 

उदा.      25 चे  वर्गमूळ     =     √25  = 5 

 

2)     a²  चे  वर्गमूळ   =    √(a²)  =  a            

 उदा.   7² चे  वर्गमूळ   =    √7²    = 7


3) a²+2ab+b²चे वर्गमूळ   

= √(a²+2ab+b²)                                   =  a+b    

म्हणजेच (a+b)² चे वर्गमूळ =√(a + b)²                                           =   a + b


4) प्रत्येक  धन  वास्तव  संख्येसाठी दोन  वर्गमुळे  असतात. 

         √(a² )   = ±  a   

उदा. √(100 )  =± 10

1) धन  वर्गमूळ  √( 100) = 10 असे लिहितात. 

2) ऋण वर्गमूळ -√( 100) = -10 असे  लिहितात. 


5) वर्गमूळ दर्शविण्यासाठी घातांक 1/2 लिहितात.                                                        

                  a चे वर्गमूळ = a¹/²

              

         उदा.     16 चे  वर्गमूळ = 16¹/²

                     a चे  वर्गमूळ = √a = a¹/²


6) दशांश अपूर्णांक संख्येत दशांश चिन्हाच्या पुढे     (उजवीकडे) जेवढी स्थळे असतात त्याच्या  निमपट स्थळे वर्गमूळ संख्येत असतात.                                                                 

       उदा. √0·0025 =  0·05


7) a , b  कोणत्याही धन वास्तव संख्यांसाठी, 

          √(a × b)   =  √a × √b


उदा.    √(9×81)  =  √9   × √81


8) a , b  कोणत्याही  धन  वास्तव  संख्यांसाठी,

               √(a/b)  =√a /√b 


उदा.    √(64/121) = √64 / √121



उदाहरणे :

 

1] चिन्हात  लिहा. 

  

a)37 चे  वर्गमूळ     b) m चे  वर्गमूळ 


2] वर्गमुळे लिहा.

 

 a) 289                 b)169             c)  n²                                     

d)  o.16                      e) 0.49/144


3] किंमत लिहा. 



a) - √256      b)  81¹/²    c) √(100× 25)                       

  d) √(a²/b² )             e) √( 0.0009 )



उत्तरे :

1] a)√37    b)√m 


2]  a) 17    b) 13    c) n    d) 0.4                                                                             e) 0.7/12  


3] a) -16    b ) 9    c)  50     d)  a/b                                                                         e) 0.03  



•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

    सर्व पोस्टसाठी खालील लिंकवर क्लीक करा 👇


          meganitexpert.blogspot.com           

Post a Comment

0 Comments:

Post a Comment

0 Comments:

Post a Comment